Giáp Tết tôi nhận được nhiều lời mời tham gia liên hoan tất niên hội. Cũng không hẳn chỉ có liên hoan. Có chỗ đó là buổi tổng kết chia chác lợi nhuận của cổ đông. Có chỗ đơn thuần là cuộc gặp mặt để gắn kết thêm tình cảm của mối quan hệ cũ, chắp mối thêm mối quan hệ mới. Cũng có chỗ thay lời cảm ơn trước những hỗ trợ, giúp đỡ trong năm qua.

Nếu như mọi năm, từ ngày 10 tháng Chạp là quầy hàng Tết, chợ hoa Xuân, đào, quất, hoa lan… đủ loại đã ngập đường, người người, nhà nhà hối hả với không khí của Tết, thì năm nay mọi thứ khởi động dường như chậm chạp hơn. Nhận lời đi ăn cùng mấy cậu em làm chuyên về bất động sản, lắng nghe những chia sẻ, tâm sự về thị trường thì mới thấy họ thật kiên cường.

Nhiều dự án nhà ở xã hội lớn được triển khai xây dựng tại Hải Phòng.

Nhu cầu về chỗ ở không hề giảm mà đang có xu hướng tăng lên, đơn giản nhất là số thiệp mời đám cưới vẫn phát ra đều đều, sẽ có nhiều đôi uyên ương cần tổ ấm, thêm nhiều em bé được sinh ra cần có không gian riêng biệt, mà phần lớn trong số đó lại chưa thể có đủ điều kiện để mua hay xây nhà. Cái công thức quen thuộc sau đám cưới hai bên gia đình hỗ trợ vừa cho, vừa cho vay, hai vợ chồng vay mượn thêm ngân hàng mua cái nhà rồi trả dần giờ nhiều gia đình không dám làm.

Hiện lãi suất huy động tiền gửi giảm xuống kỷ lục. Với lãi suất kỳ hạn dưới 6 tháng hiếm có ngân hàng nào đạt mức lãi suất 5%/năm, phần lớn dao động từ 2.6 đến 4.7%/năm. Gói kỳ hạn 12 tháng cũng chỉ quanh quẩn 5-6%/năm, giảm gần một nửa so với hồi năm 2022. Đây là thời điểm rất tốt để vay ngân hàng mua nhà hay xây nhà làm chỗ an cư.

Với mức lãi suất này, ngân hàng coi như chỉ là nơi giữ hộ tiền chứ số lãi ấy bù theo lạm phát, trượt giá thì hoà là may, còn quy đổi ra vàng hay xăng dầu hoặc hàng hoá thiết yếu thì coi như lỗ nặng.

Trái với quy luật, hàng năm giáp Tết lượng tiền mặt được ồ ạt rút ra phục vụ cho thanh toán, chi trả lương thưởng, mua bán, sắm Tết..., nhưng năm nay lượng tiền nhàn rỗi vẫn được gửi thêm vào ngân hàng mặc cho lãi suất giảm sâu. Tính đến tháng 10 năm 2023 doanh nghiệp, cá nhân, tổ chức kinh tế gửi vào ngân hàng lên tới hơn 6.23 triệu tỷ đồng tăng 4.65% so với năm ngoái.

Chứng tỏ gửi tiết kiệm vẫn là kênh an toàn nhất trong tình trạng “làm gì cũng chết” hiện nay. Bất động sản giao dịch trầm lắng, giá vàng nhảy múa tự do, chứng khoán trồi sụt đến thót tim. Đầu tư vào sản xuất kinh doanh thì rủi ro rất cao do sức tiêu thụ cả xuất khẩu lẫn nội địa đều giảm mạnh, bấp bênh.

>> Hải Dương: Vì sao tiến độ xây dựng nhà ở xã hội còn chậm?

Các giải pháp tham mưu hỗ trợ khơi thông chính sách tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản phát triển an toàn lành mạnh bền vững của nhiều bộ ngành cùng sự tích cực của Chính phủ chưa phát huy được tác dụng. Chỉ có giá chung cư ở các thành phố lớn - nơi có nhiều tiện ích, đảm bảo về an toàn phòng cháy là tăng, còn lại giao dịch phân khúc khác, nhà phố, đất nền, biệt thự, nghỉ dưỡng… đều trầm buồn.

Ở đâu không biết chứ ở Hải Phòng nhiều sàn giao dịch bất động sản từng rộ lên như nấm sau mưa thời năm 2020, 2021 thì giờ lụi đi, sàn còn tồn tại thì thu hẹp quy mô, giảm bớt nhân sự, đến văn phòng cũng phải chuyển về nhà riêng hay ghép chung với nhà hàng, khách sạn để tồn tại và cắt giảm chi phí. Từ giám đốc đến nhân viên chạy ngược, chạy xuôi cả tháng trời mà chưa chắc chốt nổi một giao dịch thành công. Lợi nhuận từ hoa hồng không đủ trả tiền điện nước, cà phê chứ chưa nói tới lương thưởng, thu nhập, tất cả phải chia sẻ khó khăn, cùng cố gắng gồng lên qua thời điểm hiện tại, dù năm 2024 vẫn chưa có tín hiệu gì gọi là khởi sắc.

Đề án Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội (NOXH) cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp (giai đoạn 2021 -2023) là đề án hết sức đúng đắn, nhưng tốc độ triển khai đang chậm lại vì nhà đầu tư không mặn mà và mạo hiểm dốc sức đầu tư vào thời điểm hiện tại.

Theo báo cáo sơ bộ, cả nước cả nước có 475 dự án NOXH với quy mô 432.698 căn đã hoàn thành và triển khai đầu tư xây dựng trong đoạn đoạn 2021-2025. Tính đến hiện tại, dù không được như kỳ vọng, nhưng cũng có 46 dự án quy mô 20.210 căn hoàn thành, đã khởi công đang xây dựng 120 dự án với 120.066 căn. Tương lai 309 dự án với 292.422 căn sẽ được cấp phép đầu tư.

Nguồn cung đã “bắn tên” ra nhưng “đích” đến là nhu cầu NOXH thực sự của công nhân khu công nghiệp liệu có tới và trúng đích? Thật khó, vì phần lớn người mua nhà lại là giới có tiền để đầu tư kiếm lời là chính, còn với mức thu nhập hiện tại người lao động phổ thông chả thể vay tín chấp để mua nổi nhà.

Có giải pháp là doanh nghiệp nào khó khăn về tuyển dụng lao động có thể mua, thuê lại NOXH cho công nhân viên ở lại làm việc lâu dài với chính sách giữ người riêng của doanh nghiệp; hoặc doanh nghiệp tạo điều kiện để người lao động vay được tiền mua NOXH rồi gắn bó lâu dài với doanh nghiệp để trả dần. Nếu không có giải pháp thì nhu cầu NOXH vẫn là nỗi mong cầu xa xôi của người lao động.